Erap Laki-Mata, Gloria Laki-Nunal: Politikal na Pagkakarnabal sa Tulansangan

Erap Laki-Mata, Gloria Laki-Nunal: Politikal na Pagkakarnabal sa Tulansangan

Michael Francis C. Andrada Unibersidad ng Pilipinas Diliman

Sinisiyasat ng papel na ito ang transgresibong potensyal ng mga tulansangan o maiigsing tula at tugma na ginagamit ng mga bata sa kanilang paglalaro sa lansangan. Kalakhan ng mga tulansangan ay nakolekta sa pakikipanayam sa mga batang may gulang na anim hanggang 12 taon at nagmula sa sektor ng maralitang lungsod ng Quezon City. Ang mga nilalaman at tema ng mga tulansangan ay inaral batay sa pagsusuring moda ng produksyon. Sa partikular, ipinakikita sa pag-aaral kung paanong ang mga tulansangan ay naging paraan ng interpretasyon at kritika ng politika, ekonomiya at kultura ng Pilipinas mula sa punto de bista ng isang mardyinalisadong sektor ng lipunan.

Basahin ang artikulo
Panimulang Pag-aaral ng Wikang Filipino sa UCLA: Kasalukuyang Lagay at Direksiyon

Panimulang Pag-aaral ng Wikang Filipino sa UCLA: Kasalukuyang Lagay at Direksiyon

Nenita Pambid Domingo Unibersidad ng California, Los Angeles, U.S.

Binubuod ng pag-aaral na ito ang lagay ng pagtuturo ng wika at kalinangang Filipino sa Unibersidad ng California sa Los Angeles sa panimulang antas ng pag-aaral na ang katatasan sa wikang Filipino sa panimula ng pag-aaral ay 0 hanggang 0+ ayon sa pamantayan ng ACTFL ILR OPI (American Council on the Teaching of Foreign Languages Interagency Language Roundtable Oral Proficiency Interview) sa Estados Unidos. Batay sa karanasan, ang mga elementong nangangailangan ng kaukulang pansin ay ang mga sumusunod: morpolohiya, kaukulan, sintaksis, pokus, aspekto, at panagano ng pandiwa, at diin, intonasyon sa pagsasalita. Problematiko rin ang paggamit ng pang-angkop sa pagitan ng iba’t ibang bahagi ng pananalita para sa mga nag-aaral ng wikang Filipino. May ilang mga aklat na nalimbag na tuwirang pinagtutuunan ng pansin ang pagpapabuti ng mga naturang problematikong elemento ng pagtatamo ng wikang Filipino sa mga mag-aaral na ang unang wika ay Ingles na siyang direktang pinagmumulan ng kahinaan sa mga naturan. Nakita rin na ang ibang mga wikang Pilipino na siyang mga wikang ginagamit sa tahanan tulad ng Kapampangan, Ilokano, Bisaya, at iba pa ay nakakaapekto rin sa kinis ng pagkatuto ng wikang Filipino. Ang pag-aaral na ito ay isang eksploratoryo at panimulang pagsipat sa maaaring maging interbensiyon tungo sa mas masinop na pagtuturo ng mga guro at sa mabilis na pagtatamo ng wika ng mga mag-aaral ng wika at kalinangang Filipino.

Basahin ang artikulo
Paglalakad at Pag-unawa sa Session in Bloom

Paglalakad at Pag-unawa sa Session in Bloom

Ivan Emil Labayne Unibersidad ng Pilipinas Diliman

Babasahin ng papel na ito ang Session in Bloom bilang isang kultural na kaganapan, partikular bilang manipestasyon ng kontemporanyong pamilihan at sintomas ng modernong urbanisasyon. Susuriin ang pagkakatugma o ‘di-pagkakatugma ng lohikang gumagana sa Session in Bloom sa sa tabi ng magkakaibang ideya: ang carnival ni Mikhail Bakhtin at ang mga pagmumuni-muni ukol sa pamilihan-bilang-laberinto ni Walter Benjamin. Magmumula sa paghahambing ng Session in Bloom sa pamilihang kinagiliwan ni Benjamin ang pag-iibang anyo ng pamilihan sa takbo ng kasaysayan.

Basahin ang artikulo
Mga Politika ng Dila: Imahe(Nasyon), Kaakuhan at Erotisismo sa Nobelang Lumbay ng Dila (2010)

Mga Politika ng Dila: Imahe(Nasyon), Kaakuhan at Erotisismo sa Nobelang Lumbay ng Dila (2010)

John Clifford E. Sibayan Unibersidad ng Pilipinas Diliman

Ang pagkalikha ng nobela, ayon sa kritikong si Resil Mojares, ay isang pambansang proyekto. Dumaan ito sa mahabang pagbabago mula sa pagkabatid natin sa genre ng nobela na ipinaman ng mga kolonyalistang Kastila hanggang sa pagbabagong pinagdaanan nito sa ilalim ng mga kolonisador at imperyalistang Amerikano at Hapon, hanggang sa kontemporanyong produksyon ng mga kasalukuyang nobelista. Ang papel na ito ay tinatayang ambag sa patuloy na pag-aaral ng tradisyon ng nobela sa Pilipinas, gamit ang isang nobelang nagmula sa rehiyon ngunit nakasulat sa wikang Filipino, ang nobelang Lumbay ng Dila (2010) ni Genevieve L. Asenjo. Bilang ambag sa pagpapaunlad ng pagaaral ng nobela, sinuri ng papel na ito ang iba’t ibang politika o relasyong pangkapangyarihan na nagtatalaban sa nobelang Lumbay ng Dila. Bilang isa sa mga kontemporanyong nobela, masisipat sa Lumbay ng Dila ang mayamang talaban ng mga politika o relasyong pangkapangyarihan. Sa partikular, ipinakita sa papel ang politika ng wika, politika ng espasyo, politika ng katawan at politika ng kasaysayan – at kung paano nito hinulma ang proyekto ng bansa bilang isang nobela.

Basahin ang artikulo
Leksikal na Elaborasyon ng Wikang Filipino sa Panayam…

Leksikal na Elaborasyon ng Wikang Filipino sa Panayam…

Crizel Sicat-De Laza / Clarissa Santiago-Dungo Unibersidad Ng Pilipinas Diliman

Ang papel na ito ay panimulang pagtataya sa leksikal na elaborasyon ng wikang Filipino sa taunang panayam pang-agham na isinasagawa sa Unibersidad   ng  Santo Tomas.   Susuriin ang paggamit ng wikang Filipino sa labing pitong abstrak ng mga pananaliksik sa agham at teknolohiya na itinampok sa mga panayam. Sa pagsusuri, ginawang gabay ang mga paraan sa   panghihiram  sa teknikal na leksikon ng Pilipino ni Alfonso Santiago (1979).

Basahin ang artikulo
Pag-ibig sa Siyudad: Pagbasa sa Sa Iyong Paanan

Pag-ibig sa Siyudad: Pagbasa sa Sa Iyong Paanan

Chuckberry J. Pascual Unibersidad ng Santo Tomas

Sinusuri ng papel ang nobelang Sa Iyong Paanan ni Edgardo Reyes bilang isang paraan ng rekuperasyon. Mula sa pagtukoy rito ni Patricia May Jurilla bilang nobelang pampanitikan, sinususugan ito ng papel ng pagsusuri: kung paanong ang nobelang genre ay maaaring maging pampanitikan, na sa partikular na kaso ng nobelang ito ay maaaring matagpuan sa pagtataglay ng mga katangiang realistiko at sikoanalitiko. Tinitingnan din ang posisyon ng nobelang ito sa konteksto ng lawas ng mga akda ni Reyes, at bilang ekstensiyon, ito ay maaaring ituring na interbensiyon sa kasaysayan ng nobela sa Pilipinas: itong minor na nobela ay isang prisma para unawain ang iba pang mga nobela at maging maikling kuwento ni Reyes, partikular ang kanyang seminal na nobelang Sa Mga Kuko ng Liwanag at mga akda sa Agos sa Disyerto. Sa pagtatapos ng papel, napagtanto na ang mga tema na taglay ng Sa Iyong Paanan ay umiiral din sa iba pang mga akda: ang pag-unlad ng indibdwal at ang masalimuot na relasyon sa siyudad.

Basahin ang artikulo
Paraan Po: Ang Oryentasyon ng Kapuwa sa Metodo ng Pananaliksik

Paraan Po: Ang Oryentasyon ng Kapuwa sa Metodo ng Pananaliksik

Roberto E. Javier, Jr. Pamantasang Dela Salle-Maynila

Tinatalakay sa papel ang mga pamamaraan ng pananaliksik sa Sikolohiyang Pilipino. Hinango sa karaniwang karanasan ang mga metodong hawig sa interbyu at naratibo ang mga pamamaraang pagtatanong-tanong at pakikipagkuwentuhan. Isinakatutubo ang mga metodong ito upang maibagay at maiangkop sa kalikasan ng mga gumagamit nito kung saan ang wika ng kalahok sa pananaliksik ang siyang ginagamit dito. Ang pakikipagkapwa ang lapit ng pananaliksik na ang kiling ay ang kapakanan ng kapwa, ang mga kalahok. May paki sa mga metodo ng pananaliksik na nakaugat sa kulturang Pilipino. Samantalang nakatuon ang pansin ng mananaliksik sa pag-aayos at pagsisinop ng kaalamang kinakalap mula sa katutubong karanasan, ang isinasaalang-alang sa parati ay ang pakikipagpalagayang-loob kundi man abutin ang pakikiisang-loob sa mga kalahok. Sa gayon lalong napapatibayan ng mas mataas na antas ng pagtutunguhang naaabot ng mananaliksik at kalahok ang impormasyon o ideya man na naiipon sa isinasagawang pananaliksik. Siyentipiko ang pamamaraang Sikolohiyang Pilipino sa pananaliksik sa mga larangan ng mga agham panlipunan sapagkat sistematiko ang pagsasagawa nito. Ito ay upang matunghayan ng ibang iskolar na mag-aaral sa parehong penomeno ang pagkamakatotohanan ng natutuklasan sakaling sadyaing ulitin ang pag-aaral sa ibang grupo ng kalahok o sitwasyong kinapapalooban ng mga ito.

Basahin ang artikulo
Pamimilosopiya, Wika, at Mga Baluktot na Katuwiran: Tungo sa Pagpapayaman ng Wikang Pilosopikal sa Pilipinas

Pamimilosopiya, Wika, at Mga Baluktot na Katuwiran: Tungo sa Pagpapayaman ng Wikang Pilosopikal sa Pilipinas

Emmanuel C. De Leon Departatmento ng Pilosopiya Unibersidad ng Santo Toma

Bilang tugon sa paniniwalang nasa kahinaan ng wikang pilosopikal ang pagkalugmok ng pilosopiya at pamimilosopiyang Filipino, naglalayon ang papel na ito na makapagambag ng ilang kataga na magagamit sa pakikipagdiskursong pilosopikal. Tinalakay ang ilang fallacies na tinumbasan naman ng bansag na mga “baluktot sa pangangatuwiran” upang pasubalian ang kalimitang pagwawari na hindi maaaring ipahayag sa sariling wika ang mahahalagang aralin sa asignaturang lohika. Ilang mga mungkahing salin ng mga baluktot na katuwiran ang inihahain ng papel bilang patunay na nararapat na kilalanin ang pamimilosopiyang Filipino bilang mahalagang larang sa pagpapaunlad ng wikang pambansa at sa larangan pagtuturo ng lohika at pangangatuwiran.

Basahin ang artikulo
Diyos at Politika sa Pilipinas: Bakit Nga Ba Pabalik-balik Ang Multo ng Metapisika?

Diyos at Politika sa Pilipinas: Bakit Nga Ba Pabalik-balik Ang Multo ng Metapisika?

Jovito V. Cariño Departamento ng Pilosopiya Unibersidad ng Santo Tomas

Gumawa ng ingay ang ilang kasapi ng Iglesia ni Kristo nang okupahin nila ang kalye ng Padre Faura at bahagi ng Edsa bilang pagkondena sa anila’y panggigipit ng estado sa kanilang hanay.  Ang pag-aalburutong ito ay resulta ng desisyon ng DOJ (Department  of Justice) na aksyonan ang kasong isinampa ng isang natanggal na pastor laban sa pamunuan ng Iglesia sa pangunguna ni G. Eduardo V. Manalo.  Itinuturing ng mga nagprotestang kasapi ang hakbang na ito bilang panghihimasok ng estado sa isang internal na sektaryang usapin.  Binigyang-katuwiran din nila ang kanilang pagharang sa P. Faura at Edsa bilang isang lehitimong politikal na gawain ng malayang pagpapahayag.  Iginigiit ng mga nagprotesta ang pagkakahiwalay ng relihiyon at estado sa pamamagitan ng kanilang panawagan ng pagbabasura sa kaso laban sa kanilang mga punong ministro at di pagtataboy sa kanila mula sa mga pampublikong lansangan na ilang araw na nilang hinaharangan.  Hindi ito ang unang pagkakataon na ginamit ng Iglesia ang relihiyon para i-blackmail ang gobyerno at mga politiko at lalong hindi lamang ang Iglesia ang gumagamit nito.  Maging ang dominanteng Simbahang Katolika ay kinakitaan ng ganitong taktika sa gitna ng debate (o kawalan ng debate) tungkol sa RH Bill.  Mahalagang balikan ang mga halimbawang ito kung nais nating linawin ang papel ng Diyos sa politika lalo na sa konteksto ng Pilipinas.  Ang mga halimbawang nabanggit ang kumakatawan sa konserbatibong relihiyosong pananaw na nagtatakda ng malaking puwang sa pagitan ng Diyos at politika.  Ang kabalintunaan, hindi lamang relihiyon kundi pati na rin ang modernong ideolohiyang sekular ang naniniwala sa pagkakahiwalay ng Diyos sa politika. Samakatuwid, sa ilalim ng panlabas na tunggalian sa pagitan ng sagrado at sekular ay isang uri ng kasunduan hinggil sa nasabing dialektikong metapisikal.  Tila hindi naman talaga ang puwang sa pagitan ng Diyos at politika ang nangangailangn ng kagyat na pansin kundi ang tanong kung bakit nananatili pa rin ang metapisika sa kabila ng deklarasyon ng postmodernidad na tapos na ito.  Balak tukuyin ng papel na ito ang implikasyon ng problemang nabanggit kapwa sa relihiyon at pulitika.  Ipapahayag sa aking pagtalakay na ang usaping ito ay hindi maiiwasan subalit hindi rin naman imposibleng masolusyunan.  Nakasalalay ang solusyong ito hindi sa pagtataboy ng Diyos mula sa pulitika kundi sa pagsasantabi kapwa ng Diyos at pulitika mula sa mapamuksang metapisika.

Basahin ang artikulo
Hinggil sa Paggamit ng Wikang Filipino sa Internet: Ilang Panimulang Tala Para sa Pangangasiwang Pangwika

Hinggil sa Paggamit ng Wikang Filipino sa Internet: Ilang Panimulang Tala Para sa Pangangasiwang Pangwika

Gerard Panggat Concepcion Unibersidad ng Pilipinas Diliman

Mahalaga ang pag-unawa ng mga paniniwala sa wika (language beliefs), dahil ibinubunyag nito ang mga pagpapahalaga at dahilan sa paggamit / hindi paggamit ng isang partikular na wika ng mismong mga ispiker nito. Sa pamamagitan ng pagpapasagot ng talatanungan, ilalatag ng papel ang panimulang empirikal na datos hinggil sa mga paniniwala ng mga Pilipinong nag-iinternet mula sa mga Lungsod ng Pasay at Makati sa kanilang paggamit at hindi paggamit ng wikang Filipino. Mula sa ginawang pagsusuri, lumitaw ang iba’t ibang salik gaya ng kausap, paksa, at layunin na nakaiimpluwensiya kung bakit ginagamit at hindi ginagamit ang wikang Filipino sa internet. Sa huli, itinutulak ng pag-aaral ang pagbuo ng mga hakbang  na maaaring makaimpluwensiya sa mga Pilipino tungo sa lalong paggamit, pagpapataas, pangangalaga, at pagpapaunlad ng wikang Filipino sa komunikatibo, impormatibo, at transaksyunal na mga aspektong paggamit sa  internet.

Basahin ang artikulo