TOMO III - 2016

TOMO III - 2016

Pag-ibig sa Siyudad: Pagbasa sa Sa Iyong Paanan

Pag-ibig sa Siyudad: Pagbasa sa Sa Iyong Paanan

Chuckberry J. Pascual Unibersidad ng Santo Tomas

Sinusuri ng papel ang nobelang Sa Iyong Paanan ni Edgardo Reyes bilang isang paraan ng rekuperasyon. Mula sa pagtukoy rito ni Patricia May Jurilla bilang nobelang pampanitikan, sinususugan ito ng papel ng pagsusuri: kung paanong ang nobelang genre ay maaaring maging pampanitikan, na sa partikular na kaso ng nobelang ito ay maaaring matagpuan sa pagtataglay ng mga katangiang realistiko at sikoanalitiko. Tinitingnan din ang posisyon ng nobelang ito sa konteksto ng lawas ng mga akda ni Reyes, at bilang ekstensiyon, ito ay maaaring ituring na interbensiyon sa kasaysayan ng nobela sa Pilipinas: itong minor na nobela ay isang prisma para unawain ang iba pang mga nobela at maging maikling kuwento ni Reyes, partikular ang kanyang seminal na nobelang Sa Mga Kuko ng Liwanag at mga akda sa Agos sa Disyerto. Sa pagtatapos ng papel, napagtanto na ang mga tema na taglay ng Sa Iyong Paanan ay umiiral din sa iba pang mga akda: ang pag-unlad ng indibdwal at ang masalimuot na relasyon sa siyudad.

Basahin ang artikulo
Paraan Po: Ang Oryentasyon ng Kapuwa sa Metodo ng Pananaliksik

Paraan Po: Ang Oryentasyon ng Kapuwa sa Metodo ng Pananaliksik

Roberto E. Javier, Jr. Pamantasang Dela Salle-Maynila

Tinatalakay sa papel ang mga pamamaraan ng pananaliksik sa Sikolohiyang Pilipino. Hinango sa karaniwang karanasan ang mga metodong hawig sa interbyu at naratibo ang mga pamamaraang pagtatanong-tanong at pakikipagkuwentuhan. Isinakatutubo ang mga metodong ito upang maibagay at maiangkop sa kalikasan ng mga gumagamit nito kung saan ang wika ng kalahok sa pananaliksik ang siyang ginagamit dito. Ang pakikipagkapwa ang lapit ng pananaliksik na ang kiling ay ang kapakanan ng kapwa, ang mga kalahok. May paki sa mga metodo ng pananaliksik na nakaugat sa kulturang Pilipino. Samantalang nakatuon ang pansin ng mananaliksik sa pag-aayos at pagsisinop ng kaalamang kinakalap mula sa katutubong karanasan, ang isinasaalang-alang sa parati ay ang pakikipagpalagayang-loob kundi man abutin ang pakikiisang-loob sa mga kalahok. Sa gayon lalong napapatibayan ng mas mataas na antas ng pagtutunguhang naaabot ng mananaliksik at kalahok ang impormasyon o ideya man na naiipon sa isinasagawang pananaliksik. Siyentipiko ang pamamaraang Sikolohiyang Pilipino sa pananaliksik sa mga larangan ng mga agham panlipunan sapagkat sistematiko ang pagsasagawa nito. Ito ay upang matunghayan ng ibang iskolar na mag-aaral sa parehong penomeno ang pagkamakatotohanan ng natutuklasan sakaling sadyaing ulitin ang pag-aaral sa ibang grupo ng kalahok o sitwasyong kinapapalooban ng mga ito.

Basahin ang artikulo
Pamimilosopiya, Wika, at Mga Baluktot na Katuwiran: Tungo sa Pagpapayaman ng Wikang Pilosopikal sa Pilipinas

Pamimilosopiya, Wika, at Mga Baluktot na Katuwiran: Tungo sa Pagpapayaman ng Wikang Pilosopikal sa Pilipinas

Emmanuel C. De Leon Departatmento ng Pilosopiya Unibersidad ng Santo Toma

Bilang tugon sa paniniwalang nasa kahinaan ng wikang pilosopikal ang pagkalugmok ng pilosopiya at pamimilosopiyang Filipino, naglalayon ang papel na ito na makapagambag ng ilang kataga na magagamit sa pakikipagdiskursong pilosopikal. Tinalakay ang ilang fallacies na tinumbasan naman ng bansag na mga “baluktot sa pangangatuwiran” upang pasubalian ang kalimitang pagwawari na hindi maaaring ipahayag sa sariling wika ang mahahalagang aralin sa asignaturang lohika. Ilang mga mungkahing salin ng mga baluktot na katuwiran ang inihahain ng papel bilang patunay na nararapat na kilalanin ang pamimilosopiyang Filipino bilang mahalagang larang sa pagpapaunlad ng wikang pambansa at sa larangan pagtuturo ng lohika at pangangatuwiran.

Basahin ang artikulo
Diyos at Politika sa Pilipinas: Bakit Nga Ba Pabalik-balik Ang Multo ng Metapisika?

Diyos at Politika sa Pilipinas: Bakit Nga Ba Pabalik-balik Ang Multo ng Metapisika?

Jovito V. Cariño Departamento ng Pilosopiya Unibersidad ng Santo Tomas

Gumawa ng ingay ang ilang kasapi ng Iglesia ni Kristo nang okupahin nila ang kalye ng Padre Faura at bahagi ng Edsa bilang pagkondena sa anila’y panggigipit ng estado sa kanilang hanay.  Ang pag-aalburutong ito ay resulta ng desisyon ng DOJ (Department  of Justice) na aksyonan ang kasong isinampa ng isang natanggal na pastor laban sa pamunuan ng Iglesia sa pangunguna ni G. Eduardo V. Manalo.  Itinuturing ng mga nagprotestang kasapi ang hakbang na ito bilang panghihimasok ng estado sa isang internal na sektaryang usapin.  Binigyang-katuwiran din nila ang kanilang pagharang sa P. Faura at Edsa bilang isang lehitimong politikal na gawain ng malayang pagpapahayag.  Iginigiit ng mga nagprotesta ang pagkakahiwalay ng relihiyon at estado sa pamamagitan ng kanilang panawagan ng pagbabasura sa kaso laban sa kanilang mga punong ministro at di pagtataboy sa kanila mula sa mga pampublikong lansangan na ilang araw na nilang hinaharangan.  Hindi ito ang unang pagkakataon na ginamit ng Iglesia ang relihiyon para i-blackmail ang gobyerno at mga politiko at lalong hindi lamang ang Iglesia ang gumagamit nito.  Maging ang dominanteng Simbahang Katolika ay kinakitaan ng ganitong taktika sa gitna ng debate (o kawalan ng debate) tungkol sa RH Bill.  Mahalagang balikan ang mga halimbawang ito kung nais nating linawin ang papel ng Diyos sa politika lalo na sa konteksto ng Pilipinas.  Ang mga halimbawang nabanggit ang kumakatawan sa konserbatibong relihiyosong pananaw na nagtatakda ng malaking puwang sa pagitan ng Diyos at politika.  Ang kabalintunaan, hindi lamang relihiyon kundi pati na rin ang modernong ideolohiyang sekular ang naniniwala sa pagkakahiwalay ng Diyos sa politika. Samakatuwid, sa ilalim ng panlabas na tunggalian sa pagitan ng sagrado at sekular ay isang uri ng kasunduan hinggil sa nasabing dialektikong metapisikal.  Tila hindi naman talaga ang puwang sa pagitan ng Diyos at politika ang nangangailangn ng kagyat na pansin kundi ang tanong kung bakit nananatili pa rin ang metapisika sa kabila ng deklarasyon ng postmodernidad na tapos na ito.  Balak tukuyin ng papel na ito ang implikasyon ng problemang nabanggit kapwa sa relihiyon at pulitika.  Ipapahayag sa aking pagtalakay na ang usaping ito ay hindi maiiwasan subalit hindi rin naman imposibleng masolusyunan.  Nakasalalay ang solusyong ito hindi sa pagtataboy ng Diyos mula sa pulitika kundi sa pagsasantabi kapwa ng Diyos at pulitika mula sa mapamuksang metapisika.

Basahin ang artikulo
Hinggil sa Paggamit ng Wikang Filipino sa Internet: Ilang Panimulang Tala Para sa Pangangasiwang Pangwika

Hinggil sa Paggamit ng Wikang Filipino sa Internet: Ilang Panimulang Tala Para sa Pangangasiwang Pangwika

Gerard Panggat Concepcion Unibersidad ng Pilipinas Diliman

Mahalaga ang pag-unawa ng mga paniniwala sa wika (language beliefs), dahil ibinubunyag nito ang mga pagpapahalaga at dahilan sa paggamit / hindi paggamit ng isang partikular na wika ng mismong mga ispiker nito. Sa pamamagitan ng pagpapasagot ng talatanungan, ilalatag ng papel ang panimulang empirikal na datos hinggil sa mga paniniwala ng mga Pilipinong nag-iinternet mula sa mga Lungsod ng Pasay at Makati sa kanilang paggamit at hindi paggamit ng wikang Filipino. Mula sa ginawang pagsusuri, lumitaw ang iba’t ibang salik gaya ng kausap, paksa, at layunin na nakaiimpluwensiya kung bakit ginagamit at hindi ginagamit ang wikang Filipino sa internet. Sa huli, itinutulak ng pag-aaral ang pagbuo ng mga hakbang  na maaaring makaimpluwensiya sa mga Pilipino tungo sa lalong paggamit, pagpapataas, pangangalaga, at pagpapaunlad ng wikang Filipino sa komunikatibo, impormatibo, at transaksyunal na mga aspektong paggamit sa  internet.

Basahin ang artikulo
Preliminaryong Pagsusuri sa Varayti  ng Tagalog-Mindoro sa Komunidad Pangwika ng Bongabong

Preliminaryong Pagsusuri sa Varayti ng Tagalog-Mindoro sa Komunidad Pangwika ng Bongabong

Voltaire M. Villanueva Pamantasang Normal ng Pilipinas

Kung pag-aaral at pagsusuri ng wikang Tagalog ang pagbabatayan, hitik at sagana ang mga batis na mapag-aaralan at mapaghahanguan ng iba’t ibang kaalaman. Bagama’t may iba’t ibang layon, tuon, at saklaw ang mga naunang gawa, iisa naman ang hangaring papagyamanin ang ating wikang pambansa.

Layunin ng pag-aaral na maitala at masuri ang wika sa komunidad pangwika ng Bongabong, Silangang Mindoro. Ipinakita mula sa preliminaryong pananaliskik ang maigting na ugnayan ng wika sa kalagayang panlipunan bilang isang munting hakbang sa pagpapaunlad ng sariling wika.

Pinagsamang etnograpiko at artsibong paraan ang pag-aaral tungo sa pagtatala at pagpapakahulugan sa leksikal aytem. Bunga ng masinop na pagtatala sa varayti ng Tagalog-Bongabong ang pahiwatig sa ugnayan ng wika at kalinangang-bayan.

Basahin ang artikulo
Ang Karaniwang Filipino bilang Daluyan ng Diskursong Pilosopikal: Panayam kay Dr. Feorillo Petronilo A. Demeterio III

Ang Karaniwang Filipino bilang Daluyan ng Diskursong Pilosopikal: Panayam kay Dr. Feorillo Petronilo A. Demeterio III

Jonathan Vergara Geronimo